De Stichter
In Memoriam
Berthus, het eerste pensioenpaard, de stichter van 'het bedrijf'.
Berthus, geboren op 12 mei 1984 is tot ons groot verdriet overleden op 16 januari 2013. Met Berthus is de stichting begonnen. Eind december 2004 stond hij kreupel en doodongelukkig met een angstige en droeve blik in zijn ogen in zijn stand in de voormalige Leeuwarder Manege. Hij leed zichtbaar pijn, sloeg met zijn benen naar ieder die te dicht in de buurt kwam. Zijn versleten hoef maakte hem definitief ongeschikt als rijpaard. Berthus' lot was de slacht....
In februari 2005 was Berthus zo goed gerevalideerd dat hij alles weer kon: lopen, draven - met een prachtige gang - en galopperen. Zonder pijn en zonder medicatie.
Acht jaar lang heeft hij volop kunnen genieten van zijn dikverdiende goede oude dag. Tot september 2007 in de voormalige Leeuwarder Manege en na een tussenstop van zes weken bij de familie Hotsma aan de Wergeasterdyk in Warga, sinds november 2007 in onze eigen stallen aan de Langestraat 82 in Beetgumermolen.
Berthus genoot van de lange zomers buiten in de wei, met zijn oude vertrouwde kameraden van de voormalige Leeuwarder Manege, Tarzan, Jane, Quido en Ginger. In de wintermaanden stond hij met zijn kudde dagelijks een aantal uren in de buitenbak. Berthus was de absolute kuddeleider. Dominant, trots, heel slim en soms ondeugend of speels. Een 100% goed paard. In juni 2011 ontdekte hoefsmid Gerard Nielsen dat het helemaal mis was met de straal van zijn linker voorhoef. Er volgde een intensieve dagelijkse behandeling die bijna driekwart jaar heeft geduurd. De hoef leek genezen, maar in juni 2012 was de straal weer helemaal zacht en zat er een gat in de zool. De diagnose was straalkanker. De behandeling daarna was er op gericht het proces zoveel mogelijk te vertragen. Maar helaas, straalkanker is niet te stoppen. In januari werd duidelijk dat Berthus pijn kreeg aan de hoef. 16 Januari 2013 is besloten tot euthanasie.
Berthus was een Gelders paard. Zijn vader heette Jaguar, zijn moeder Rosaline. Fokker was J.G. de Vries in Gorredijk.
Over Berthus is in iedere Nieuwsbrief geschreven. Wie over hem wil lezen zie de Nieuwsbrieven t/m Nieuwsbrief 34. Ook is hij te zien in de TV-uitzending bij de rubriek Nieuws(brieven) van 14 januari 2010 en het filmpje aan het begin van de rubriek van mei 2011.
Quido, ons tweede pensioenpaard
Quido, geboren op 16 april 1986, was 19 jaar oud toen hij met pensioen ging. Hij leed aan artrose. Quido was een allerliefst, door-en-door goed paard. Er zat geen gram kwaad in hem. Heel veel ruiters, jong en oud hebben graag op hem gereden. Juist omdat hij zo goedaardig en lief was werd hij veel ingezet voor gehandicapte kinderen. Acht jaar heeft hij mogen genieten van zijn goede oude dag.
Een kwetsbaar paard was hij al bij zijn pensioen, hij leek ouder dan hij was, maar hij had duidelijk plezier in het leven. Quido at graag en met smaak, zette soms - helemaal onverwacht - op zijn oude dag nog een prachtig drafje in en hij was altijd in voor een liefkozing. Je kon zijn stal niet voorbij lopen zonder hem aan te halen of te knuffelen. Een echt mensenpaard. Quido genoot van aandacht. Al die jaren heeft hij goed kunnen leven met zijn artrose. Hij mocht zelf in zijn eigen wat langzame tempo bepalen hoeveel inspanning hij aankon. De laatste weken voor zijn dood ging zijn gezondheid in snel tempo zichtbaar achteruit. Hij sleepte de laatste dagen wat met zijn rechter achterbeen, vermoedelijk door een lichte verlamming en op 21 juni 2013 ging hij 's middags liggen in zijn stal en kon niet meer overeind komen. Er zat geen enkele kracht meer in zijn achterbenen. Quido hebben we die middag heel vredig, op een bed van stro in het middenpad van de stalruimte, in het bijzijn van al zijn oude kameraden, in laten slapen. Quido is 27 jaar geworden.
Quido was een een KWPN-er en had een heel beroemde vader, Ulft.
De fokker van Quido was H. van Helvoort uit Rosmalen.
Jane
Op 18 december 2005 is Jane op een ruiterfeest met veel vreugde binnengehaald als derde pensioenpaard van de stichting. Jane deed al lang dienst als manegepaard. Ze was heel betrouwbaar, geduldig, lief en gehoorzaam. Een geweldig paard voor beginners. Heel veel ruiters hebben hun eerste lessen gehad op Jane. Jane had een vreemd dribbeldrafje, maar in de galop ging ze volop aan het werk. De buitenrit vond ze prachtig, dan stoof ze enthousiast door het Leeuwarder Bos.
Het laatste halfjaar voor haar pensioen was ze regelmatig kreupel. In november 2005 kwam de diagnose van de dierenarts: afgekeurd als rijpaard door slijtage aan de kogelgewrichten. Jane had tenminste 11 jaar als manegepaard gewerkt en was rond de 20 jaar toen ze met pensioen ging.
Eind november 2015 kreeg Jane droes. Een ziekte die heel weinig voorkomt bij oude paarden of pony's. Op oudere leeftijd zijn ze bijna altijd resistent geworden voor de zeer besmettelijke streptococcen bacterie die droes veroorzaakt. Waarschijnlijk was haar immuunsysteem de ziekte 'vergeten'. Ze kreeg dagelijks pijnstillers - tenzij de koorts te hoog wordt - geeft een dierenarts geen antibiotica want dat remt de doorbraak van de abcessen. Maar Jane at steeds minder en stopte zelfs helemaal met eten. Op 3 december 2015 verergerde haar ziekte 's ochtends zodanig dat besloten is tot euthanasie. Jane werd bijna 31 jaar oud.
Jane heeft samen met Berthus en Quido - en met Tarzan en Ginger die in januari 2007 met pensioen gingen - alles meegemaakt wat in ruim tien jaar is opgebouwd. Bij de verhuizing in september 2007 van de manege naar het adres van boer Hotsma in Wergea, een paar kilometers lopen met zijn vijven achter elkaar, liep ze als nummer twee in de rij. Berthus als kuddeleider dapper voorop, maar Jane, 'het geheime wapen van de kudde', als de sterke merrie, er direct achter aan. Wij wisten dat wanneer Berthus toch even aarzelde om een nieuwe stalruimte binnen te stappen, Jane het initiatief zou overnemen en dan voorging. En net zo ging het bij de verhuizing met een vrachtwagen naar Beetgumermolen zes weken later. Berthus twijfelde of het wel verstandig was die vreemde vrachtwagen in te stappen en stond stil op de loopplank. Jane liep in het volle vertrouwen dat het goed zou komen rustig naast hem door en bracht Berthus weer op gang.
Jane was het paard dat ieder nieuw pensioendier dat er bij kwam het snelste accepteerde. De moeder van de kudde. Jane was altijd de eerste om de nieuwkomer hartelijk te poetsen. Ze had al die jaren een hoge plaats in de hierarchie. Ze hoefde nooit te imponeren om haar positie te bewijzen. Haar evenwichtigheid en haar vriendelijkheid maakten dat ieder paard graag in Jane's gezelschap was. Jane was een paardenpaard en een mensenpaard. Want voor mensen was Jane net zo vriendelijk en lief. Opgewekt, nooit slecht gehumeurd en altijd in voor een aai of een liefkozing.
Ze heeft tien jaar van haar dikverdiende pensioen kunnen genieten, Jane, onze pensioenkampioen. En alle pensioenpaarden en wij hebben van haar genoten. Iedere dag. Tien lange heel erg goede jaren met een volwaardig paardenleven. Die waren er, gelukkig. Maar afscheid nemen blijft altijd moeilijk. Lieve Jane was een hele grote vriendin, voor onze paarden en voor ons.
Tarzan
Tarzan werd 1 januari 2007 opgenomen in de stichting. Ook zij was afkomstig van de voormalige Leeuwarder Manege. Haar naam dankte ze aan Jane. Bij een Jane hoort een Tarzan. Weliswaar was Tarzan een merrie, maar met haar mooie model van het ouderwetse Gronings-Gelderse paard, stoer, groot en sterk, paste de naam helmaal bij haar. Jane en Tarzan waren grote vriendinnen en beide merries waren de favorieten van Berthus, 'de stichter'. Tarzan was zeer geliefd bij de ruiters en het was echt even slikken voor hen dat ze het werk niet meer aankon. Tarzan was 'goud-van-oud', een van de vijf paarden van de Leeuwarder Manege die alle ontwikkelingen van de stichting heeft meegemaakt. Vanaf het prille begin, met de stalling in die manege tot en met de mooie opvang die onze stallen in Beetgumermolen zijn geworden. Ze heeft het meer dan 10 pensioenjaren lang goed gehad, heel goed. Haar enige zwakke punt waren haar benen. Gevoelig voor mok en ze had artrose aan haar achterbenen. Die artrose was de reden dat ze met pensioen moest, maar die kwaal verergerde gelukkig in een heel langzaam tempo. Jarenlang kon ze met gemak rollen en overeind komen. Galop en draf waren geen enkel probleem. In 2017 was duidelijk te zien dat het overeind komen haar steeds meer moeite ging kosten. Vaak koos ze het weitje van de buren uit als plek om te rollen. Die wei helt licht en wanneer haar lijf op het hogere stuk lag was het makkelijker om weer in de benen te komen. Eerst ging ze dan zitten en vervolgens maakte ze de zwaai naar staan. Maar daar deed ze minstens drie of vier keer over voor het lukte. Op 3 augustus 2017, de dag dat ze stierf, wilde ze in haar stal niet meer overeind komen. Ruim 31 jaar oud en na meer dan 10 1/2 jaar pensioen gaf Tarzan het op. Tarzan kreeg na haar jarenlange harde werk als manegepaard wat je ieder oud manegedier van harte gunt: een prima oude dag met een 100% volwaardig goed paardenleven.
Loulou
Voor pony Loulou, die op 23 november 2007 in de stichting werd opgenomen, kwam de dood volkomen onverwacht. Op vrijdag 29 augustus 2008, op een vriendelijke zomermiddag, temidden van de kudde Friese paarden, Tinkers en pony Bouke, overleed Loulou aan een acute hartstilstand. Letterlijk van het ene moment op het andere was ze dood. Snel, zonder lijden.
Loulou hadden we heel graag heel lang bij ons gehouden. Ze had het geweldig op haar opvangadres bij Petra en Arjen in Goutum.
Loulou kreeg alle aandacht, een uitstekende verzorging en ze bloeide helemaal op. Afscheid moeten nemen van een pensioendier is en blijft verdrietig, maar we zijn heel blij dat we Loulou in de laatste fase van haar leven hebben kunnen geven wat ze helemaal verdiende: een prachtige oude dag.
Wie meer wil lezen over Loulou: zie bij de rubriek Nieuws(brieven), de Nieuwsbrieven nr 12, 13, 14 en 15.
Paddy
Paddy 26 jaar oud! werd op 11 december 2010 naar onze opvang in Beetgumermolen gebracht door Jose en Marco Baars, de eigenaren van Manege Waarland in de Kop van Noord-Holland. Paddy kwam samen met Baltimore. Paddy is wat je noemt een heel taai oudje! Ze heeft het tot haar 26e jaar prima gedaan.
Maar liefst 19! jaar heeft ze als manegepaard gewerkt. Paddy liep in 2009 nota bene nog mee in het nationale kampioenschap carrousel wedstrijden en dat is voor paarden extra hard werken. Manege Waarland telt maar liefst drie carrouselteams! waarbij 16 ruiters tegelijk in de bak allerlei figuren rijden. Prachtig om te zien. Paddy is een merrie die het hart van velen heeft gestolen. Niet altijd de makkelijkste in de omgang, een pittig paardje, maar toch ook erg lief. Ze wordt omschreven als ‘een paard met een pony-karakter’ en een harde werkster.
Geheel onverwacht moest op 11 november 2014 het droevige besluit worden genomen Paddy te laten euthanaseren. Zij werd 's ochtends in haar stal gevonden met een gebroken bovenbeen. In haar stal kon ze zich niet verwond hebben. Waarschijnlijk is ze struikelend/vallend gaan liggen en met het volle gewicht op haar bovenbeen terechtgekomen. Gezien haar leeftijd, Paddy was 30 jaar, waren haar botten vermoedelijk broos geworden. Paddy genoot van haar pensioen. Volop actief, levendig en altijd enthousiast maakte ze tot het laatst toe nergens de indruk een ''oud'' paard te zijn. Zij aan zij grazend of poetsend met haar grote vriendin Ginger en dol op de ''ruin van haar leven'', Fellow, was ze 100% gelukkig met haar dikverdiende goede oude dag. Wij zijn dankbaar dat haar die vier hele goede jaren gegund waren.
Baltimore
Baltimore was 26 jaar toen hij, samen met Paddy, in december 2010 als eerste generatie pensioenpaarden van Manege Waarland in de kop van Noord-Holland bij ons van zijn pensioen kwam genieten. Baltimore, een trouwe, harde werker, stond bekend als een bijzonder lieve en betrouwbare ruin. Hij is het paard waarop heel veel kinderen hebben leren rijden en het dier dat veel volwassenen van hun angst voor paarden en paardrijden heeft genezen.
Baltimore voelde zich direct thuis in onze stallen, bij hem is er nooit een moment van onwennigheid geweest. En voor Paddy was hij haar houvast 'in den vreemde'. Paddy had de eerste dagen meer moeite met de nieuwe situatie. Paddy bleef tot haar dood zijn vriendinnetje. Baltimore ging altijd speels, lief en wat plagerig met haar om. Ginger en Irma waren de andere merries waar Baltimore graag mee poetste en optrok. En sinds de komst van Jordan was dat zijn grote vriend.
Net als voor de paarden van de voormalige Leeuwarder Manege besef je ook voor de paarden van Manege Waarland wat een zegen het is dat ze met hun kameraden, die ze jarenlang kennen, samen oud kunnen worden. Paarden houden van paarden, ze gaan nieuwe vriendschappen aan, maar ze vergeten hun oude vrienden niet. Baltimore had duidelijk zijn voorkeuren in zijn vriendschappen met paarden. En zijn eigen karakter. ''Hij woont het liefst vrijstaand'' zeiden we altijd. Buiten in de bak of wei kon hij het met ieder paard vinden. Maar op stal hield hij zijn territorium in de gaten: als er een ander paard te dicht langs zijn stal liep, stak hij gauw het hoofd over de staldeur heen en probeerde even of hij ze in hun achterwerk kon bijten... Voor mensen was Baltimore door en door een lieverd. Een echt knuffelpaard. Even door zijn manen raggen, zijn hoofd op je schouder en ondertussen likte Baltimore je hand. Het was een vast dagelijks ritueel en een genoegen voor beiden.
Baltimore was altijd kerngezond. Volkomen onverwacht vond ik (Ineke de Groot) zondagmiddag, 6 december 2015, Baltimore ziek in zijn stal. Hij had ondertemperatuur en het zweet liep uit zijn manen. Na een injectie met meflosyl, een pijnstiller en ontspanner, door de dierenarts leek Baltimore eind van de middag op te knappen. Echter 's avonds ging het weer niet goed. De hele nacht is in de stal bij hem gewaakt, maar er kwam geen verbetering in zijn situatie. Op 7 december, vroeg in de ochtend is Baltimore geeuthanaseerd. De dierenarts vermoedde een extreem zware darmverstopping.
Er waren Baltimore vijf hele goede pensioenjaren gegeven, kerngezond. Met zijn oude en met nieuwe kameraden. De welverdiende goede oude dag die ieder manegedier toekomt. Dat het afscheid ooit komt, weten we, maar gelukkig niet wanneer.
Irma
Irma, geboren 27 mei 1990, was de enige uitzondering op de regel dat onze stichting er alleen maar is voor oude manegedieren. In november 2009 werd ze gebracht door de eigenaren, een moeder en dochter. De stallen waren toen nog niet ons eigendom en de toenmalige stalhouder, besloot de toen 19-jarige merrie bij onze oudjes te stallen. Sinds december 2009 keken de eigenaren niet meer naar het dier om. Het stalgeld betaalden ze evenmin. Voor Irma dreigde een akelig lot wanneer de stalhouder wegens wanbetaling de eigenaren zou sommeren het paard op te halen. De kans was heel groot dat ze, gezien haar leeftijd en conditie, gedumpt zou worden bij 'de ambulante handel' oftewel de handelaar die dieren op veetransporten naar Italie of Spanje zet. In overleg met de Inspecteur van de Landelijke Inspectie Dierenbescherming is een brief aan de eigenaren opgesteld. Die kregen negen dagen de tijd om een getekende afstandsverklaring voor het paard, samen met het paardenpaspoort, aan de stichting te zenden. Wanneer ze daar geen gehoor aan gaven zou de Inspecteur met ons bezien welke straf- en bestuursrechterlijke mogelijkheden er waren om het welzijn van Irma veilig te stellen. En we zouden de publiciteit zoeken voor Irma, met vermelding van naam en bedrijf van de eigenaren. In de brief is de familie ook de toegang tot ons terrein ontzegd. De getekende afstandsverklaring kwam op tijd binnen en Irma is officieel overgedragen aan de stichting.
Irma was, net als Quido die in 2013 overleed, een afstammeling van een heel beroemde hengst: Ulft. Ulft was Irma's grootvader en Quido's vader. Ulft moet en een buitengewoon lief en een kwetsbaar dier zijn geweest. Op Quido's gezondheid hebben we altijd extra gelet en van Irma wisten we al bij haar entree in de stichting dat haar gezondheid zorgen baarde. Ze was erg koliekgevoelig en had een fikse ruis bij het hart, een zwak hart dus. In de tijd dat de toenmalige stalhouder de paarden verzorgde werd Irma al bijgevoerd door mij met Subli, want ze was ondervoed toen ze in de stichting werd opgenomen... Maar sinds april 2013, nu we met Bennie en Karin alles in eigen beheer doen, hebben we voor Irma echt alles kunnen doen wat ze nodig had: de grote stal, het goede strooisel, bijna continu voeren met kuil van goede kwaliteit en twee maal per dag een dubbele portie Subli. En in de winter iedere dag in de benen in de paddock met Fellow. Irma werd een goed doorvoed paard, met een conditie die sprongen vooruit ging. Een prachtig paardenhoofd heeft ze haar hele leven gehad, maar haar lijf was nu ook goed gevuld, niet langer veel en veel te mager. Dierenarts Douwe Dijkman hoefden we bijna nooit meer te bellen omdat ze koliek had. Als ze een enkele keer zichtbaar last had van krampen, dan was het ook in een uurtje over. Haar lichaam kon het meestal zelf oplossen. Van zorgenpaard werd Irma ons paradepaard!
Irma is, met haar grote vriend Fellow naast zich op stal en dagelijks als gezelschap in de paddock geworden wie ze in aanleg was: een buitengewoon zachtaardig, lief en tevreden paard. Heel groot en heel zachtmoedig. Net als Quido een paard waar geen gram kwaad in zat. Genietend van haar goede paardenleven. Wij zijn heel blij dat Irma bij ons haar goede leven heeft gekregen. Juist met haar was zo duidelijk te zien wat aandacht, verzorging op maat en goede voorzieningen, van stal tot paddock, voor het welzijn en het geluk van een dier betekenen. Irma was in alle opzichten een dankbaar paard en een schat van een dier. Irma is op 12 februari 2016 geeuthanaseerd. Ze kreeg die ochtend hevige koliekverschijnselen, waarschijnlijk was er sprake van een darmafsluiting.
Bergerac
Bergerac, afkomstig van Manege Molenruiters in Vrouwbuurstermolen, was 22 jaar oud toen hij op 25 januari 2017 werd opgenomen in onze stichting. Met zijn schofthoogte van 1.57 meter, net een centimeter groter dan het grootste formaat pony, een klein paard dus. Maar een grote werker. 14 Jaar lang had hij hard gewerkt. Heel hard zelfs. Hij was een geweldig paard om op te rijden. Heel werkwillig, Prima voorwaarts - soms zelfs iets te - dan vloog hij door de bak in een razendsnelle galop. Bergerac was goed in dressuur, maar hield ook van springen. Jong en oud, gezond of gehandicapt: voor iedere ruiter deed hij zijn best. Ook bij ruiters van de Stichting Paardrijden Gehandicapten was hij geliefd. Maar hij trok het de laatste maanden van 2016 niet meer. Hij was regelmatig kreupel, een teken dat hij het werk als manegedier niet meer aankon. Bergerac heeft helaas maar heel kort van zijn goede oude dag kunnen genieten.
Ruim twee maanden lang deed hij het uitstekend: hij at volop, kon het prima vinden met zijn nieuwe pensioenkameraden, was levendig en opgewekt. Maar begin april stond hij lusteloos op stal. Hij at niet en had zware diarree. En hij had koorts, hoge koorts. De diagnose was een salmonella-besmetting. Er werd een zware antibioticakuur met pijnstillers en andere medicatie ingezet. En Bergerac genas. Alleen bij het opvoelen van zijn darmen had de dierenarts geconstateerd dat zijn milt was verschoven en dat die milt veel groter was dan normaal. Twee weken lang leek alles weer goed te gaan met Bergerac, maar van de ene dag op de andere was het weer helemaal mis. Hij hield zware diarree, zijn eetlust werd steeds minder en na ruim een maand moest op 6 juni 2017 het zware besluit worden genomen tot euthanasie. Vermoedelijk is er sprake geweest van een tumor en is die de oorzaak geweest van zijn ziekte. Het is en blijft erg verdrietig dat hem zo weinig tijd was gegund.
